Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

YKS 2025 (TYT) SORULARI VE CEVAP ANAHTARI İÇİN TIKLA❗ TYT soru ve cevapları ne zaman, saat kaçta yayınlanacak? ÖSYM: Üniversite Sınavı 2025 YKS – TYT soru ve cevapları sorgulama ekranı!

TYT soru ve cevapları heyecanla bekleniyor. Üniversite Sınavı 2025 YKS’nin ilk oturumu olan Temel Yetenek Testi TYT bugün saat 10.15’te başladı. 165 dakika sürecek olan sınav saat 13.00’te sona erecek. Sınavdan çıkacak üniversite adayları ise YKS net ve puan hesaplama için TYT soru ve cevap anahtarını araştırmaya başlayacak. Bu nedenle sınav sonrası “YKS 2025 TYT soru ve cevapları ne zaman, saat kaçta yayınlanacak?” sorusunun cevabı araştırılacak.  Hemen belirtelim ki 2025 TYT soruları ve cevap anahtarı ÖSYM üzerinden yayınlanacak. Peki, TYT soru ve cevapları ne zaman, saat kaçta yayınlanacak? İşte merak edilip araştırılan sorunun cevabıyla ilgili ayrıntılar…

Samsun Kültür Yolu Festivali başlıyor

Samsun Kültür Yolu Festivali başlıyor

CHP ve Eğitim-Sen’den YKS ücretlerine tepki

CHP ve Eğitim-Sen’den YKS ücretlerine tepki

Twitter çöktü mü, dondu mu, ne sorun var? 3 Haziran hata tespit raporu yayınlandı! İşte 24 saatlik güncel veriler

Twitter çöktü mü, dondu mu ne sorun var? 3 Haziran Salı günü yaşanan sorunlarla birlikte başta belirtilen sorunun cevabı en çok sorgulananlar arasında ilk sırlarda yer alıyor. Hemen belirtelim ki son 24 saat içerisinde büyük bir aksamaya neden olan sortun kaydı kapılmadı. Merak edenler için güncel hata tespit raporunu haberimizde derledik. Peki, Twitter dondu mu, çöktü mü ne sorun var? İşte 3 Haziran Salı Twitter hata tespit raporu…

Son dakika hava durumu tahminleri il il | Yarın (1 Haziran) hava nasıl olacak, pazar günü İstanbul’da yağmur var mı? Meteoroloji’den sağanak uyarısı!

Hava durumu tahminleri il il Meteoroloji’nin son dakika raporu ile yayınlandı. Sıcaklıklar İstanbul’da mevsim normallerinin altında seyrederken, yarın yağmur yağacak mı? merek konusu oldu. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün son hava durumu değerlendirmelerine göre pazar günü Edirne, Tekirdağ, Balıkesir, Erzincan, Tunceli, Erzurum, Kars ve Ardahan çevreleri ile Afyonkarahisar, Karabük, Kastamonu, Çorum, Tokat, Ordu ve Samsun’da sağanak yağış görülecek. İstanbul’da da pazar günü sağanak ve gök gürültülü sağanak yağış bekleniyor. Peki, yarın hava nasıl olacak? İstanbul’da yağmur var mı? İşte, il il 1 Haziran hava durumu değerlendirmeleri.

Erkan Kolçak Köstendil, yeni dizisi için “Yahya” oldu

Erkan Kolçak Köstendil, yeni dizisi için “Yahya” oldu