Duygu Erdoğan / İSTANBUL- Ocak ayında asgari ücret artışı ardından konut aidatları yeniden görüşülmeye başlanmış ve yönetim kurulu toplantıları ardından zamlar açıklanmaya başlanmıştı. İstanbul genelinde ocak ayında ortalama aidat zam oranı yüzde 45 seviyesinde görülürken, devam eden açıklamalarla birlikte ortalama yüzde 55’e çıktı.
En yüksek zam oranı ise yüzde 75 seviyesinde ölçüldü. Giderlerinin yüzde 70’inden fazlası personel harcamasına bağlı kalemlerden oluşan sitelerin aidatlarında netleşen zamlara göre, en yüksek oran İstanbul Beşiktaş’taki bir yalı sitesine ait. Apti uygulamasının ölçümlerine göre, helikopter pistinden sürekli görev halinde olan sağlık hizmetine kadar içeriklerin sunulduğu sitede aidat ortalaması 135 bin lira seviyesine çıktı. Yine İstanbul’da özellikle mahremiyet alanı sağlayan ve geniş alanları olan villa sitelerinde bu ortalama 30 bin lira ile 55 bin lira arasında bulunuyor.
En düşük aidat, TOKİ sitelerinde gerçekleşirken; İstanbul’da ortalama aidat bedeli 2 bin lira seviyesini aştı. Ataşehir, Bakırköy ve Başakşehir’de ise ortalama aidat bedelleri 3 bin liranın üzerine çıktı. Muğla yine konut başına en yüksek aidat ödenen il olurken, ortalama aidat oranı 4 bin liraya dayandı. İstanbul, İzmir, Ankara ve Muğla ilk 5’te yer aldı. Muğla’da özellikle Bodrum’daki özel vilların ortalamayı yükselttiği görülüyor. Bu bölgelerde 30 bin lira ile 50 bin lira arasında aidat ödenen özel villalar bulunuyor.
Lüks harcamaya dikkat
Yeni dönem aidat bedelleri yönetici veya yönetim kurullarının topladığı genel kurulda alınan kararla belirleniyor. Kiracı, oturduğu taşınmazda aidat ödemesi yapılıyor ise bundan yükümlü. Ancak demirbaşlarda yapılacak büyük tadilat ve bakımlar ev sahibinin sorumluluğunda. Ortak alan olarak tanımlanan yerleri kullanmayan kişilerin bu aidatı ödememe hakları bulunmuyor. Giriş katında oturan bir daire veya dükkan sahibi ‘asansörü kullanmıyorum’ diyerek ortak alan aidatlarından muaf olamaz. Ancak çocuk bakım odası vs gibi daha lüks görülen alanlar her zaman itiraz dahilinde.
Genel kurula katılanlar itirazlarını tutanağa geçirmek kaydı ile genel kuruldan itibaren 1 ay içerisinde genel kurulun iptalini dava edebilirler. Genel kurullara yönelik dava açma süresi katılanlar için 1 ay, katılmayanlar için ise bildirim yapılanlar için 1 ay ve her halükarda 6 aydır.
Üst sınır yok
Yüksek aidat zamlarına karşı aidat süreci ve ardından yapılabilecek itirazlarla ilgili Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz çeşitli bilgiler verdi.
Ali Güvenç Kiraz, aidat bedellerinin Türk Hukuku’nda bir üst sınıra tabi olmadığına vurgu yaparken, personel maaşları, hizmet giderleri, kullanılan malzemelerde fiyat artışlarının her yıl ve enflasyona göre artıyor olmasının bu kapsamda aidatlar için bir üst sınır belirlemeyi zorlaştırdığını söyledi. “Ancak ‘yıl sonu geldi, çalışan maaşları arttı’ diye aidatlar artacak diye de bir kanun yok” vurgusu yapan Kiraz, yönetimlerin genel kurulları toplayarak; giderleri, giderlerin arttığını, hesapları beyan etmesi gerektiğine dikkat çekti.
Kiradan fazla aidat olur mu?
Aidat rakamlarına ya da yapılacak artışa karşı bir üst sınır yok. Ancak kiracılar için ödenen kira bedelinin üstündeki aidatı ödemekle yükümlü olmadığı daha önceki mahkeme kararları ile teyit ediliyor.
Yeterlilik kriteri aranacak
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın özellikle site yönetimlerinde fırsatçılığın önüne geçmek için bünyesinde Konut Politikaları ve Tesis Yönetimi Hizmetleri Şube Müdürlüğü kurulmuştu. Yeni mevzuat çalışmalarına göre, site yönetimlerinde yetki belgesi zorunluluğu ve mesleki yeterlilik kriterleri aranması planlanıyor. Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Bu gelişmenin, aidat hesaplamalarındaki şeffaflığı artırması bekleniyor” dedi.
